Integracja Sensoryczna
Człowiek z każdej strony otoczony jest przez mnóstwo napływających bodźców, a świat odbiera poprzez zmysły. Słyszymy wszechobecne dźwięki, tj. muzykę, rozmowy, szmery, pracujące maszyny, odgłosy zwierząt. Widzimy i dotykamy różnorakie przedmioty o odmiennych barwach, fakturach, kształtach i kolorach. Poznajemy przedmioty również poprzez smak, węch, bo przecież smakujemy potrawy, czujemy przyjemne lub nieprzyjemne zapachy. Jesteśmy w stanie czuć swoje ciało, kierować nim, tak aby wykonać określoną aktywność. Wszystkie czynności, które wykonujemy, angażują układ sensoryczny.
Znamy doskonale zmysły: dotyku, wzroku, węchu, smaku i słuchu. Jednakże mamy jeszcze dwa zmysły: przedsionkowy i proprioceptywny. Są one mniej znane od powyższych, ale wraz ze zmysłem dotyku są bazowymi systemami człowieka, na podstawie których dojrzewają pozostałe zmysły. Propriocepcja, czyli czucie głębokie, pochodzi z więzadeł, mięśni, stawów i ścięgien. Odpowiada ona między innymi za precyzyjne ruchy, tj. dotknięcie palcem nosa, przy zamkniętych oczach.
Zmysł przedsionkowy, zwany też zmysłem równowagi, odpowiada za czucie naszego ciała w przestrzeni. Dzięki niemu wiemy gdzie względem siły grawitacji znajduje się nasze ciało. Wpływa on na właściwe rozłożenie w ciele napięcia mięśniowego, prawidłową postawę ciała, koordynację, umiejętność czytania i wiele innych. Systemy te współpracują ze sobą nierozerwalnie.
Jeżeli w naszym organizmie informacje dochodzące z zewnątrz odbierane i przetwarzane są poprawnie to proces integracji sensorycznej przebiega bez zakłóceń, a świat jest dla nas przyjazny. Potrafimy prawidłowo oceniać sytuacje, a nasze reakcje, są adekwatne do sytuacji. Odwraca się to i komplikuje, gdy nasz mózg ma problem z właściwym odbiorem i przetwarzaniem zewnętrznych bodźców. Wówczas przyjazny i lekki dotyk może wywoływać ból, zapachy są intensywne i często nieprzyjemne. Nie mamy kontroli nad swoim ciałem, które nie chce nas słuchać. Zaburzenia te znacząco utrudniają funkcjonowanie w społeczeństwie.
Integracja sensoryczna (SI) to proces, podczas którego układ nerwowy odbiera informacje z receptorów wszystkich zmysłów oraz organizuje je i interpretuje tak, aby mogły być wykorzystane w celowym działaniu. Pozwala to na wywołanie właściwych reakcji organizmu, umożliwia selekcję informacji i odwołuje się do wcześniejszych doświadczeń, co warunkuje prawidłowy rozwój sensomotoryczny. Integracja Sensoryczna jest procesem, który zachodzi poza świadomością, podobnie jak oddychanie, a jej rozwój zaczyna się już w życiu płodowym; towarzyszy nam od początku do końca życia. Najintensywniej przebiega do końca wieku przedszkolnego.
W przypadku wystąpienia Zaburzeń Przetwarzania Sensorycznego pojawią się zaburzenia funkcjonowania, które mogą objawiać się dysfunkcjami motorycznymi, poznawczymi oraz w zachowaniu dziecka. Podczas Terapii Integracji Sensorycznej reakcje adaptacyjne pojawiają się w sposób naturalny, bo dostarczana jest taka ilość bodźców zmysłowych, aby prawidłowo pracował centralny układu nerwowy. Z rozwojem integracji sensorycznej wiąże się całokształt funkcjonowania człowieka.
